Denge, belli bir yerde bir hareketi veya pozisyonu sürdürme durumunu devam ettirme olarak tanımlanabilir. Statik denge, hareketsiz ya da sabit bir zeminde ihtiyacımız olan dengedir. Dinamik denge ise hareket halinde ya da hareketli bir zemin üzerinde ihtiyacımız olan dengedir. Dengenin mükemmelliği nöromusküler sistem ve diğer çoklu organ duyu sistemlerinin (vertibüler, görsel ve proprioseptif) ortak çabasını ve koordinasyonunu gerektirir. Dengeyi korumak için beyin, bu sistemden alınan duyusal bilgileri hızla ve sürekli olarak entegre etmeli ve işlemelidir. Ancak bu duyu sistemlerinde yaşa bağlı olarak kayıplar meydana gelir. Bu da bize ilerleyen yaşlarda denge ve fonksiyonel hareket kapasitesinin neden azaldığını gösteriyor.
Yaş ve denge ilişkisi
Yaşlanma, fizyolojik olarak kaçınılmaz ve doğal bir süreçtir. Yaşlanmayla ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler, belirli bir sağlık sorunu olmasa da bazı aktivitelerde olumsuzluklar yaratır. İlerleyen yaşlardaki bireylerde sıklıkla denge problemleri görülmektedir. Bu da düşme riskini arttıran bir durumdur. Bu vakaların %70’i yaralanmayla sonuçlanır. Kalça ve ön kol kırıkları en sık rastlanılandır. Kırığın kendi kadar komplikasyonları da ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu riskleri nasıl en aza indirebileceğimizi anlamak için “aktif yaşlanma”dan bahsetmeliyiz.
MK Pilates’in kurucusu Michael King, konuyla ilgili şunları söylüyor: “Vücudumuzda 50-60, 60-70 yaşları arasında ciddi değişiklikler meydana gelir. 50 yaşına gelmeden önce sağlıklı bir vücuda, sağlam kemiklere sahip olmak yani egzersiz yapıyor olmak oldukça önemlidir. 50 yaşından itibaren özellikle strech ve mobilite çalışmaları büyük önem taşır. Eklemlerimizi aktif ve açık tutmalıyız. Direnç ve hafif ağırlık çalışmaları yapılmalı, yüksek şiddetli egzersizden kaçınılmalıdır. Çünkü bu tarz egzersizler sonrası toparlanma uzun zaman alır ve yeterli dinlenme sağlanmazsa sakatlanmalar ortaya çıkabilir.”
Tam da bu noktada Pilates devreye giriyor.
Neden Pilates?
Kontrol, koordinasyon, stabilite ve dengenin iyileşmesiyle vücut farkındalığınızı arttıran Pilates egzersizleri, eklem hareket açıklığınızı iyileştirir. Özel nefes tekniği zihni sakinleştirir, stresi azaltır, hareketlere uygun ritmi verir. Pilates hareketlerinin modifiye edilebilmesi, egzersizleri her yaşta ve seviyedeki kişiye uygun hale getirir. Esneklik ve kuvveti arttıran Pilates, özellikle core bölgesinin güçlendirilmesinde etkilidir.
Core kasları ve denge
Dengenin korunmasında core kaslarının önemli rolü vardır. Core kasları dinamik hareketlerden sorumlu olan global, yani yüzeysel kaslar ve hareket halindeyken gövdenin stabilizasyonundan sorumlu dip kaslardan oluşur. Daha iyi bir core aktivasyonu, dengenin iyileşmesi ve korunmasında büyük rol oynar. Pilates egzersizlerinde core aktivasyonu, yani merkezleme en önemli prensiplerden biridir. Metot, hareketleri uygularken dip core kaslarının aktivasyonuyla formu koruyarak hareketlerin doğru açılarda ve iyi bir teknikle uygulanmasını sağlar.
Kas dengesizliği
Kaslar arası dengesizlikler, siz fark etmeden zaman içinde oluşmuş kuvvet ve esneklik farklılıklarıdır. Kas dengesizliklerine neden olan aktivitelerden bazıları şunlardır:
- İlgilendiğiniz spor dalı (tenis, golf vb.)
- Mesleki nedenler (dişçi, masa başı çalışanlar vb.)
- Herhangi bir ağrı ya da rahatsızlıktan dolayı kasların acıdan korunmaya çalışması
- Çantanızı her zaman aynı omuzda taşımanız
- Telefon ve bilgisayar kullanımı
- Baskın tarafınız (sağlak ya da solak olmak)
Bütün bunlardan dolayı bazı kaslar aşırı yük altında kalırken diğerleri zayıflamaya devam eder. Pilates, vücudun zayıf ve kuvvetli, gergin ve esnek bölgeleri arasındaki dengeyi korur. Örneğin çoğumuz dik duramamaktan şikâyet ederiz. Pilates derin stabilizatör kasları geliştirerek kifotik postürü (kamburluk olarak bilinen, sırtın öne doğru eğilme durumu) önler ve omurgaya binen yükü azaltır.
Denge egzersizleri
Sizinle her yaşta ve her seviyede kişinin uygulayabileceği birkaç egzersiz paylaştık. Bundan sonra ihtiyacınız olan şey sadece motivasyon.
